Ibraimo Alberto

Ký ức của Ibraimo Alberto về lúc mới đến Berlin-Schönerfeld vẫn còn rõ nét: đó là ngày 16 tháng 6 năm 1981, khi ông vừa tròn mười tám tuổi. Ông muốn học rất nhiều điều và dự định sẽ học thể thao ở CHDC Đức. Tuy nhiên, mọi chuyện đã diễn ra khác: ông được chỉ định học nghề tại Xí nghiệp Quốc doanh Tổ hợp chế biến thịt Berlin. Ngay khi vừa đến nơi, Ibraimo đã bắt đầu tập luyện quyền anh.

Với một ý chí độc lập

Ibraimo Alberto lớn lên khi quê hương Mozambique vẫn là thuộc địa của Bồ Đào Nha. Người dân phải lao động như nô lệ và chịu áp bức chính trị. Từ đầu những năm 1960, phong trào giải phóng chống lại chế độ thực dân bắt đầu nổ ra. Đến năm 1975, Mozambique mới giành được độc lập.

Ibraimo lớn lên trong một ngôi làng. Trẻ em da đen ở nông thôn không được đến trường. Tuy vậy, Ibraimo vẫn cố gắng học qua lớp bốn. Nhờ đó mà ông biết về cơ hội đến CHDC Đức để học nghề. Ông hy vọng có thể nâng cao trình độ học vấn của mình để sau này cống hiến cho Angola, đất nước mới giành được độc lập vài năm.

Trong Studio ảnh

Ibraimo lớn lên trong một ngôi làng. Trẻ em da đen ở nông thôn không được đến trường. Tuy vậy, Ibraimo vẫn cố gắng học qua lớp bốn. Nhờ đó mà ông biết về cơ hội đến CHDC Đức để học nghề. Ông hy vọng có thể nâng cao trình độ học vấn của mình để sau này cống hiến cho Angola, đất nước mới giành được độc lập vài năm.

Đằng sau những tấm hình

Những bức ảnh không cho thấy sự vỡ mộng sau khi ông đến nơi: nỗi khiếp đảm với công việc trong lò mổ, sự thất vọng khi không thể tự lựa chọn ngành nghề cho mình, và những khó khăn với ngôn ngữ. Ibraimo không ăn thịt lợn nhưng cũng chẳng ai quan tâm đến điều đó.

Bộ phận chế biến thịt

Ibraimo Alberto và một số bạn bè của ông được chỉ định làm trong bộ phận chế biến thịt tại Xí nghiệp. Mới đầu, tưởng chừng đó là công việc với máy móc hiện đại, nhưng thực tế lại rất khó khăn. Dẫu vậy, ông vẫn có động lực và làm tốt công việc của mình. Trong năm đào tạo thứ hai, ông được bầu làm phát ngôn viên của đơn vị. Tuy nhiên, niềm đam mê thể thao mới là điều quyết định tương lai của Ibraimo ở CHDC Đức.

Sự nghiệp võ sĩ quyền anh

Ở CHDC Đức, Ibraimo Alberto muốn học đấm bốc. Ông đã chia sẻ ý định ấy với giáo viên dạy tiếng Đức của mình. Bà là một người rất tận tâm và dạy tiếng Đức cơ bản cho các công nhân hiệp định người Mozambique trong sáu tháng. Bà đã giới thiệu ông với hiệp hội thể thao VEB Tiefbau Berlin. Ibraimo bắt đầu tập đấm bốc ở đó. Quyền anh có ý nghĩa lớn đối với ông, và không chỉ trong thể thao: nó giúp ông tự bảo vệ mình trước sự phân biệt chủng tộc. Là một võ sĩ da đen, ông nhiều lần phải đối mặt với những tình huống bị coi thường. Ibraimo đã tham gia các giải đấu cho câu lạc bộ của mình trên khắp Đông Đức và cả ở nước ngoài.

Sau giờ làm việc và hợp đồng thứ hai

Thể thao không chỉ là một hoạt động giải trí quan trọng đối với Ibraimo Alberto. Như nhiều đồng nghiệp người Mozambique, ông cũng chơi bóng đá. Ibraimo quản lý và huấn luyện một đội bóng gồm những người từ ký túc xá. Vào cuối tuần, họ sẽ tổ chức những buổi khiêu vũ trong khu ký túc. Ibraimo dần ổn định cuộc sống. Sau khi hợp đồng lao động đầu tiên kết thúc, ông quay trở lại Mozambique một thời gian ngắn, trước khi thực hiện khóa đào tạo nghề thứ hai ở CHDC Đức vào năm 1986. Lần này, ông được chỉ định làm trưởng nhóm của các công nhân hợp đồng người Mozambique tại Xí nghiệp quốc doanh Sản xuất thủy tinh Stralau.

Bạo lực hệ thống và bạo lực thể chất

Ibraimo Alberto nhận nhiệm vụ trưởng nhóm vào thời điểm mà các công nhân lao động hợp tác ngày càng ít được đào tạo. Nhiệm vụ chính của họ là duy trì nền sản xuất công nghiệp đang hấp hối. Sau khi bức tường Berlin sụp đổ vào năm 1989, hầu hết công nhân Mozambique đều mất việc làm, trong đó có Ibraimo. Họ được khuyến khích trở về nước càng sớm càng tốt. Ibraimo vẫn bám trụ. Năm 1990, ông chuyển từ Berlin đến Schwedt. Ở đó, ông chơi đấm bốc cho Câu lạc bộ quyền anh Uckermark Schwedt tại giải liên bang vào năm 1948. Bên cạnh đó, Ibraimo cũng học thêm ngành nhân viên công tác xã hội. Sự nghiệp đấm bốc đã giúp ông sống sót qua nạn bạo lực phân biệt chủng tộc cực đoan vào những năm 1990. Sau này, ông hoạt động ở Schwedt với tư cách là ủy viên tình nguyện trong Hội đồng thành phố và Sở ngoại kiều. Dẫu vậy, ông không thấy triển vọng nào cho bản thân và gia đình ở thành phố này. Ông và gia đình rời khỏi thành phố vào năm 2011 sau khi liên tục phải chịu các cuộc tấn công phân biệt chủng tộc.

Ibraimo Alberto sống ở Berlin và là nhân viên công tác xã hội cho người tị nạn.

Credits:
Phỏng vấn được thực hiện bởi Jessica Massóchua tai Berlin vào năm 2021,
Viết: Isabel Enzenbach
Nghiên cứu và thu thập ảnh: Jessica Massóchua