Bobby Díaz Gurriel
Cho đến ngày nay, Leipzig vẫn là quê hương thứ hai của Bobby Díaz Gurriel. Từ năm 1977 đến 1983, ông học ngành Ngôn ngữ Đức tại trường Đại học Karl Marx ở Leipzig. Năm 2017, ông thành lập câu lạc bộ người hâm mộ bóng đá RB-Leipzig ở Havanna.
Hứng thú với nước Đức
Khi còn là một thiếu niên, Bobby Díaz Gurriel phải lòng cô giáo của mình một cách khổ sở. Để an ủi cháu trai, người ông đã đưa cho cậu phiên bản tiếng Tây Ban Nha của cuốn “Nỗi buồn của chàng Werther” của Goethe. Ông của Bobby là một thợ may, sở hữu một chiếc máy may của Đức, những chiếc kéo từ vùng Solingen và yêu thích âm nhạc cổ điển của Đức. Sự quan tâm mà Bobby dành cho nước Đức nảy mầm từ đó. Năm mười bảy tuổi, ông bắt đầu học tiếng Đức tại một học viện ngôn ngữ ở Cuba. Là học sinh xuất sắc nhất năm 1977, ông được cử đi học ngành Ngôn ngữ Đức tại trường Đại học Karl Marx ở Leipzig.
Ký túc xá quốc tế
Mặc dù khởi đầu không dễ dàng – không có ai đến đón lúc ông mới đến Berlin và thời tiết lạnh giá – ông thích thú với việc học và đời sống ở trong ký túc xá sau vài tháng. Ban đầu, ông ở chung phòng với một sinh viên đến từ Zambia, sau đó là một sinh viên Bulgari, rồi một người từ Liên Xô. Sinh viên từ nhiều quốc gia khác nhau sống trong ký túc xá nhưng không có người Đức. Dẫu vậy, họ vẫn có nhiều liên hệ với các sinh viên Đức. Họ được mời đến nhà người Đức, làm quen cha mẹ các bạn và cùng nhau đón Giáng sinh.
Bobby nhận được học bổng hàng tháng là 270 Mark Đông Đức từ CHDC Đức cộng với 70 Mark từ đại sứ quán Cuba. Và vì là một sinh viên xuất sắc, ông cũng nhận được học bổng khen thưởng 100 Mark nữa. Nhờ đó, ông có thể sống thoải mái vì trường ở CHDC Đức không thu học phí. Đôi khi, Bobby và các sinh viên Cuba bị sinh viên Đông Âu chế giễu gọi là “những người Cuba lưu vong”: ám chỉ cuộc sống xa hoa của những người Cuba trốn sang Miami sau cuộc Cách mạng Cuba năm 1959. “Leipzig đã hình thành nên con người chúng tôi”, Bobby nhấn mạnh, „chúng tôi học cách sống có mục tiêu và đúng giờ, làm việc trong một cộng đồng, sinh hoạt theo nhóm. Điều đó đã định hình nên chúng tôi.”
Ở Cuba vẫn còn tem lương thực, ở CHDC Đức thì không.
Bobby Díaz Gurriel, Havana 2022
Hôn nhân và phân biệt chủng tộc
Bobby cảm thấy như ở nhà tại Leipzig, ông có những người bạn tốt và đem lòng yêu Ana Paula, cô sinh viên người Bồ Đào Nha. Họ muốn kết hôn nhưng điều đó không đơn giản bởi Bồ Đào Nha được coi là một quốc gia phương Tây. Không chỉ chính quyền Đông Đức mà cả hai quốc gia của cô dâu và chú rể cũng phải chấp thuận cuộc hôn nhân. Bobby tìm đến đại sứ quán Cuba. Và vì cha của Ana Paula là đảng viên Đảng Cộng sản Bồ Đào Nha, đại sứ quán cuối cùng cũng đồng ý.
Bobby không gặp phải sự phân biệt từ các bạn học của mình. Ở nơi công cộng thì khác: Bobby kể về sự phân biệt chủng tộc mà các cặp đôi đa chủng tộc phải đối mặt. Một lần, ông nhường ghế cho một người phụ nữ trên xe điện. Người đó không chỉ từ chối lời đề nghị mà còn xúc phạm ông.
Đó là một bước ngoặt trong cuộc đời chúng tôi.
Bobby Díaz Gurriel, Havana 2022
Trở về nhà
Năm 1983, sau gần sáu năm, Bobby tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Đức và trở về Cuba. Quyết định này là rõ ràng đối với ông: “Chúng tôi muốn cống hiến điều gì đó cho đất nước”. Ana Paula theo ông đến Cuba một năm sau đó. Trong những năm tiếp theo, Bobby làm giảng viên tại khoa Ngoại ngữ của trường Đại học Havana. Năm 1988, ông đến Đông Đức để tham gia một khóa học mùa hè. Sự sụp đổ của Bức tường Berlin sau này khiến ông bất ngờ. Ông cũng vui mừng với quá trình thống nhất, bởi ông luôn nhìn nước Đức như một khối thống nhất, vượt qua những ranh giới của ý thức hệ. Cho đến năm 2016, ông làm hướng dẫn viên cho du khách đến từ Đức.
“Leipzig là quê hương thứ hai của tôi,” Bobby nhấn mạnh. Khi ông trở lại thăm thành phố này vào năm 2016, câu lạc bộ bóng đá RB Leipzig vừa lên hạng ở Giải Ngoại hạng Đức Bundesliga. Tại Havana, Bobby và một số “đồng đội cũ”, chủ yếu là nam giới cũng từng học ở CHDC Đức, thành lập câu lạc bộ người hâm mộ RB Leipzig ở Cuba, hiện có gần 100 thành viên và được đăng ký chính thức là câu lạc bộ người hâm mộ RB Mei Leibzsch.
Bobby Díaz Gurriel hiện về hưu và sống ở Havana.
Credits:
Phỏng vấn được thực hiện bởi Elaine del Valle Cala tai Havana vào năm 2021.
Viết: Isabel Enzenbach
Nghiên cứu và thu thập ảnh: Elaine del Valle Cala, Isabel Enzenbach
